شیوه بیا نظامی در مثنویهای "خسرو و شیرین و لیلی و مجنون"

در اکثر موارد شناخت عمر از بین محتوای اشعارش کاریست دشوار، زیرا ممکن است که شاعر شخصیت خود را در بین اشعارش مخفی کرده باشد و به آسانی نتواند عقاید وی را دریافت . حتی گاه شاعر نعل وارونه می زند تا به آسانی شناخته نشود. در بررسی شعر نظامی نیز این مطلب صدق می کند. ما در بین بعضی از اشعارش او را فردی مدیحه گوی می بینیم که برای دریافت صله به سرودن اشعار می پردازد لیکن در عین حال در بعضی از ابیات همان مداح نوعی ریشخند دیده می شود حتی در پاره ای ابیات هجو نیز مشاهده می گردد. پس تکلیف چیست ؟ آیا می توان شاعر را آنگونه که باید از روی اشعارش ساخت ؟ پاسخ درست این است که شناخت شاعر از روی سبک شعرش بسیار مطمئن تر و منطقی تر است تا از روی مضامینی که بیان کرده است . در مورد نظامی از دو روش می توان کمک گرفت . سبک را نگاه خاص هنرمند به جلان بیرون و درون دانسته اند که در شیوه خاصی از بیان تجلی می کند. به عبارت دیگر هر دید ویژه ای در زبان ویژه رخ می نماید. در هر سبک ادبی کلمات به لحاظ موسیقی لفظی و معنوی خاص خود یعنی ارتباطات معنایی گوناگون دقیقا به هم مربوطند و یک بافت هنری ویژه بوجود می آورند و کلمات به رشته های متعدد به هم تنیده و بافته شده اند. سعی بر این است که موسیقی لفظی و معنوی خاص نظامی شناخته شود و خصوصیت سبک او یعنی هنر ویژه او معرفی گردد.